Tìm hiểu về nước mắm Phan Thiết

Nước mắm Phan Thiết cho đến tận ngày nay vẫn luôn làm tròn được nhiệm vụ gìn giữ cái truyền thống vốn có trong từng giọt nước mắm ngon sạch nguyên chất, dù đã trải qua rất nhiều thăng trầm của 300 năm làng nghề nhưng sự phát triển đó luôn được công nhận bởi sự nổi tiếng của nước mắm Phan Thiết. Vậy thì chúng ta càng có cái cớ rõ ràng để đi tìm hiểu xem nước mắm truyền thống của Phan Thiết đã phát triển ra sao trong suốt những năm tháng vừa qua rồi đúng không nào?

Nước mắm Phan Thiết

1. Giới thiệu về nước mắm Phan Thiết

• Chỉ cần bạn tìm kiếm với từ khóa “Nước mắm Phan Thiết” bạn sẽ biết rằng nước mắm Phan Thiết nằm trong Top 5 làng nghề nước mắm trứ danh từ xưa tới nay. Từ đó bạn cũng có thể dễ dàng thấy được thêm những thông tin khác như về lịch sử chi tiết của làng nghề, sự ra đời của nước mắm, hay thậm chí là việc chia sẻ công thức làm sao để hương vị nước mắm Phan Thiết được nổi danh như vậy. Chắc hẳn nước mắm Phan Thiết phải có điều gì thu hút hấp dẫn đến mức được sự quan tâm chú ý đến vậy rồi, bạn có muốn tiếp tục tìm hiểu về sự ra đời cũng như phát triển của nước mắm Phan Thiết trong suốt mấy trăm năm qua không? Cùng theo dõi ngay thôi nào.
• Đầu tiên chính là về lịch sử làng nghề nước mắm Phan Thiết, Thành phố Phan Thiết vốn nổi tiếng với việc được thiên nhiên ưu đãi, nhiều cảnh đẹp lại có nguồn hải sản phong phú, nơi đây đặc biệt còn thu hút những du khách tới là bởi có quá nhiều món ăn ngon đến từ nguồn hải sản tươi có sẵn. Cùng với đó một trong những điều mà du khách vẫn không quên nhắc đến Phan Thiết là bởi vì có hương vị nước mắm trứ danh. Ngoài ra nước mắm Phan Thiết còn luôn được nằm trong top những thương hiệu nước mắm danh tiếng nhất khắp đất Việt, vang xa ra tận những nước Châu Á lân cận luôn.
• Nước mắm Phan Thiết đã có từ thời Phan Thiết có tên là Tổng Đức Thắng . Những nhà làm nước mắm khi đó đã làm được nhiều nước mắm và bán ở Đàng Ngoài. Ðến đầu thế kỷ 20, nước mắm Phan Thiết đã có một nhãn hiệu nổi tiếng là nước mắm Liên Thành, được bán rộng rãi trong Nam ngoài Trung.

2. Nguyên liệu nước mắm Phan Thiết

• Nước mắm truyền thống Phan Thiết chủ yếu được làm từ cá cơm và nhiều loài các khác tùy vào mỗi lần tàu về và muối hạt.
• Có nhiều loại cá cơm như cá cơm sọc tiêu, cơm than, cơm đỏ, sọc phấn, phấn chì, cơm lép… nhưng ngon nhất là cá cơm than và sọc tiêu. Cá cơm, xuất hiện từ tháng tư cho đến tháng tám âm lịch, là loại cá nhỏ, con to chỉ bằng ngón tay út hay bằng chiếc đũa, nhưng phân rã thành mắm nhanh, nên thời gian thành nước mắm cũng ngắn. Tuy nhiên, nhiều nhà làm nước mắm lâu năm cho biết chất lượng còn phụ thuộc vào thời gian đánh bắt cá, nhất là cá tháng tám, con nào cũng đều béo mập thì nước mắm mới ngon và đạt độ đạm cao nhất.

3. Cách chế biến nước mắm Phan Thiết

Chế biến trong thùng lều

• Người ta dùng loại thùng gỗ hình trụ gọi là thùng lều, cao 2 – 2,5 m, đường kính 1,5 – 2 m, dung tích từ 2.5-8 m3 để muối cá. Sở dĩ người ta phải dùng loại gỗ mềm như bằng lăng, mít, bờ lời để làm thùng là vì khi “niền” lại bằng dây song, chạy quanh mặt ngoài thân thùng, các mảnh gỗ được siết chặt vào nhau, không còn khe hở.
• Cá cơm đánh bắt về được chọn lựa kỹ, bỏ những con to hay nhỏ quá hoặc không tươi. Cá được đem vào muối không cần rửa lại vì trước khi đem lên bờ, cá đã được rửa bằng nước biển. Khi muối tỷ lệ thường dùng là 10 cá 4 muối, hay 3 cá 1 muối. Hai thành phần đó trộn chung cho thật đều mà không để nát, gọi là chượp. Sau khi cho chượp vào đầy thùng lều thì phủ lên cá kè đã được kết lại như tấm chiếu, rải một lớp muối lên trên rồi cài vỉ tre trên mặt và xếp đá đè xuống.
• au 2-4 ngày người ta mở nút lù có cụm lọc ở đáy thùng lều tháo dịch cá chảy ra. Dịch này gọi là nước bổi, do các enzymes trong ruột cá giúp thuỷ phân phần nội tạng cá mà thành. Nước bổi có thành phần đạm, nhưng có mùi tanh, chưa ăn được, thường được lọc bỏ váng bẩn để làm nước châm vào các thùng chượp đã chín nhằm tăng độ đạm.
• Sau khi nước bổi rút, chượp trong thùng xẹp xuống và bắt đầu quá trình thuỷ phân chính. Tác nhân chính của quá trình này là một loại vi khuẩn kỵ khí thì cần thời gian từ 8-18 tháng thì mới thuỷ phân xong thân cá. Khi quá trình này hoàn thành, tức chượp chín, thì nước mắm hình thành trong suốt với màu từ vàng rơm tới nâu đỏ cánh gián (tuỳ theo từng mẻ cá) không còn mùi tanh mà có mùi thơm đặc trưng.
• Nước nhất được rút từ thùng lều được gọi là nước mắm nhỉ – hoàn toàn từ thân cá thuỷ phân mà thành. Sau khi đã rút nước nhỉ, người ta đổ nước châm vào để rút tiếp nước hai gọi là nước mắm ngang. Mỗi lần rút, độ đạm càng giảm, nên để có sản phẩm có độ đạm đồng nhất bán ra thị trường, người ta phải đấu trộn các loại nước mắm có độ đạm khác nhau.

Nhà thùng nước mắm

Chế biến trong lu

• Đây là phương pháp làm nước mắm phổ biến ở Phan Thiết, đặc biệt là trong các cơ sở nhỏ. Cách ướp chượp, tỷ lệ cá và muối, vẫn theo cách dùng thùng lều. Điểm khác biệt là chượp ướp trong lu và lu được đậy kín phơi ngoài trời thay vì để trong nhà như thùng lều. Bằng cách này, nhiệt độ trong lu thường cao hơn, chượp mau chín hơn.

4. Một số sản phẩm nước mắm Phan Thiết

Nước mắm Phan Thiết Nhất Hảo

Tags: nước mắm Nhất Hảo, Nước Mắm Phan Thiết, Nước mắm truyền thống