Sinh ra trong một vùng ven biển miền Trung nắng cháy, tuổi thơ của tôi gắn liền với nắng, gió, biển và mùi nước mắm của ngoại. Từ nhỏ tôi đã phải về sống với Ngoại, phần vì gia đình đông con và phần vì để dì tôi kèm cặp việc học hành. Và đương nhiên là tuổi thơ ấy gắn liền với mâm cơm của ngoại, với những món đạm bạc nhưng lại thấy ngon đến lạ.
Ngày đó tôi vẫn nhớ trong căn bếp lụp xụp, trần nhà đầy khói bám đen kịt. Luôn có một chiếc chum nằm ngay ngắn trong góc, với nhiều lớp vải bóng trên miệng và một chiếc nắp đậy kín. Tôi vẫn luôn tò mò không biết trong đó là gì. Ngoại giấu gì trong đó nhỉ? Bánh kẹo trong đó ư? Hay là kho báu của ngoại vậy?
Rồi một ngày tôi cũng biết được cái kho báu thật sự trong đấy mà khó ở đâu có bán, đấy là nước mắm ngoại làm. Lúc mở chum ra, ngoại bảo tôi cầm hộ ngoại tấm lưới bằng vải mùng nhiều lớp để lọc mắm, một thứ mùi nồng nặc và mặn chát xộc lên khiến tôi lúc đó phải thốt lên:
– Ôi cái mùi gì mà hôi vậy ngoại!
Ngoại bảo:
– Hôi rồi mai mốt đừng có thèm nha con.
Đúng là thèm thật! Giờ lớn rồi, đi xa nhà rồi mới thấy thèm cái hương vị, cái thứ mùi tưởng chừng nồng nặc và mặn chát ấy. Cái vị mặn mà của muối, mùi thơm cá cơm tươi trong từng giọt nước mắm. Cũng không biết ngoại thêm vào cái gì trong đấy mà lại ngon đến thế. Có lẽ đến từ từng con cá cơm tươi rói óng ảnh, hay sự tỉ mỉ cẩn thận của người miền trung, và là tất cả tình cảm của người mẹ người bà dành cho con cho cháu.
Ngày nay có không biết bao nhiêu loại mắm trên thị trường, mọi thứ bị công nghiệp hóa nên nước mắm cũng thế. Không còn nhiều nơi làm ra được cái hương vị đậm đà thơm ngon như nước mắm truyền thống nữa. Thế nhưng Nhất Hảo vẫn luôn giữ được công thức truyền thống từ bao năm nay, vẫn luôn tỉ mỉ chọn lựa từng cân cá cơm tươi ngon hảo hạng, với tỉ lệ cá muối vừa đủ, ủ chợp trong thùng gỗ và quá trình diễn ra hoàn toàn tự nhiên, thêm vào trong đó cả tấm lòng và tâm huyết của người làm mắm. Khiến mọi thứ hòa quyện với nhau tạo nên một thứ gia vị hoàn hảo cho mỗi bữa ăn của gia đình, đưa mọi người gắn kết với nhau hơn.
Tuổi thơ bạn có hương vị như thế nào? Tuổi thơ tôi là hương nước mắm của ngoại.
